Na pierwszy „rzut ucha” sformułowanie: zdrowy gniew wydaje się oksymoronem, ale dr Bernard Golden pomaga zrozumieć, jak gniew może być nie tylko normalny, ale wręcz niezbędny dla zdrowego rozwoju – jeśli wiemy, jak go kierować i kontrolować. Dr Golden w prosty sposób tłumaczy, jak powstaje gniew, co pomaga nam zrozumieć, jak powinniśmy pracować nad zarządzaniem gniewem.
Mówię o swoich doświadczeniach związanych z wyrażaniem gniewu, dojrzałych lub niedojrzałych. Ale również, posiłkując się publikacją dr Bernarda Goldena „Zdrowy gniew”, wyjaśniam model wyrażania gniewu. Jak powstaje, skąd się bierze i nad czym należy pracować oraz w jakich obszarach możemy pomagać naszym dzieciom.
Zachęcam do czytania bloga dr Bernarda Goldena – https://tiny.pl/cq7c2, bo tutaj znajduje się wiele ciekawych treści.
Dr Bernard jest świetny, ponieważ jest naukowcem, który w prosty, inżynierski sposób opisuje różne psychologiczne zależności.
Jeśli ktoś z was chciałby, jeden z jego artykułów przeczytać w języku polskim, podzielę się. Wybrałam dwa tematy:
– Jak ADHD u dorosłych wpływa na wyrażanie gniewu?
– Rozwój inteligencji emocjonalnej chroni nas przed destrukcyjnym gniewem.
Napisz do mnie (Kasia(@)stacjazmiana.pl), który artykuł cię interesuję, to ci go wyślę.
Mówię o Karolinie Hołowni – seksuolożce – https://tiny.pl/cq9pp
foto: Rafał Nitychoruk
Muzyka w odcinku:
Angry: A Love Song by Auto Bonfire – https://tiny.pl/cq96c
M33 Project – Deep Peace – https://tiny.pl/cqwmw
A Ninja Slob Drew Me – Surface Tension – https://tiny.pl/cqnmz
Tadz – Peace & Tranquility – https://tiny.pl/cqwg7
Jak możesz słuchać podcastu?
Możesz słuchać na tym blogu.
Ale możesz też słuchać nas na dowolnym odtwarzaczu mp3. Plik powinieneś pobrać z tego bloga, a następnie wgrać go na swój odtwarzacz.
Z wygody polecamy ostatni sposób, czyli słuchanie podcastów na swoim smartfonie. Robimy podobnie i jesteśmy zadowoleni, ponieważ ulubione podcasty można mieć ze sobą, by słuchać je w każdym miejscu i dowolnym czasie.
Śledź podcast Stacja zmiana na: iTunes | Android | SoundCloud | Twitter | Overcast | RSS | Spotify | YouTube
Można również posłuchać tego podcastu na YouTube i przy tej okazji zasubskrybować kanał.
Do rozpoczęcia pracy z zarządzaniem gniewem, warto przejrzeć poniższą ankietę.
Tu nie chodzi o to, by doszukiwać się wszędzie gniewu, ale zastanawiać się czy za wymienionym zachowaniem może wyrażać gniew. Ale zachowania mogą również wynikać z innych emocji, takich jak na przykład niepokój lub smutek. Jedynie w drodze pogłębiania poznania swego dziecka można zrozumieć motywy kryjące się u podłoża jego określonych zachowań.
MOŻLIWE sposoby wyrażania gniewu przez dzieci i nastolatków
NIGDY | CZASAMI | CZĘSTO | BARDZO CZĘSTO | |
Agresja werbalna | 0 | 1 | 2 | 3 |
Asertywność werbalna | 0 | 1 | 2 | 3 |
Agresja fizyczna | 0 | 1 | 2 | 3 |
Przeniesienie gniewu (trzaskanie) | 0 | 1 | 2 | 3 |
Wysiłek fizyczny | 0 | 1 | 2 | 3 |
Zachowania autodestrukcyjne | 0 | 1 | 2 | 3 |
Cynizm i sarkazm | 0 | 1 | 2 | 3 |
Wycofywanie się | 0 | 1 | 2 | 3 |
Szukanie kozła ofiarnego | 0 | 1 | 2 | 3 |
Bierność | 0 | 1 | 2 | 3 |
Niepokój | 0 | 1 | 2 | 3 |
Zawieranie sojuszów | 0 | 1 | 2 | 3 |
Dolegliwości fizyczne | 0 | 1 | 2 | 3 |
Zachowania samobójcze | 0 | 1 | 2 | 3 |
Samoponiżanie | 0 | 1 | 2 | 3 |
Sabotowanie własnych działań | 0 | 1 | 2 | 3 |
Sabotowanie działań innych osób | 0 | 1 | 2 | 3 |
Zachowania zakłócające | 0 | 1 | 2 | 3 |
Osiąganie wyników poniżej możliwości | 0 | 1 | 2 | 3 |
Dotkliwe odczuwanie potrzeb | 0 | 1 | 2 | 3 |
Zachowania regresywne | 0 | 1 | 2 | 3 |
Przekora | 0 | 1 | 2 | 3 |
Pesymizm | 0 | 1 | 2 | 3 |
Fobia szkolna | 0 | 1 | 2 | 3 |
Negatywizm | 0 | 1 | 2 | 3 |
Zachowania ucieczkowe | 0 | 1 | 2 | 3 |
Spóźnianie się | 0 | 1 | 2 | 3 |
Wandalizm | 0 | 1 | 2 | 3 |
Swoboda w obszarze seksualnej | 0 | 1 | 2 | 3 |
Motywacja
JAKIE SĄ SIŁY MOTYWUJĄCE?
Dążę do poczucia:
– bezpieczeństwa
– zaspokojenia głodu
– bycia prawdziwym
– więzi międzyludzkich
– bycia twórczym
– równowagi
– aprobaty innych
– kontroli
– optymizmu
– pewności siebie
– znajdowania się w centrum uwagi
– wyzwania
– biegłości
– samorealizacji
– ochrony
– bycia kochanym
– że jest się kimś szczególnym
– bycia niezależnym
– bycia zależnym
– bycia akceptowanym
– bycia szanowanym
– bliskości z Bogiem
– siły
– kompetencji
– własnej ważności
– wiary
– akceptowania samego siebie
– poczucia ładu
– nowych doznań
– osiągania
Każda z tych MOTYWACJI może być przyczyną gniewu – aprobata innych – (jestem zła gdy nie otrzymuję wsparcia innych), potrzeba osiągania (prowadzi do chorej rywalizacji).
Ale oczekiwania mogą być ukształtowane przez przykre doświadczenia. Poprzez odrzucenie.
Dzieci, które doznały trudnych doświadczeń mogą mieć nierealistyczne oczekiwania.
Ale każdy z nas może zachowywać dziecięce oczekiwania oparte na dziecięcej logice.
Dziecięca logika:
– Wszystkie moje potrzeby muszą być zaspokojone
– Jeśli będę dobry, wszystkie moje potrzeby zostaną zaspokojone
– jeśli moje potrzeby nie są zaspokojone, to musi być we mnie coś złego
– przez cały czas muszę wszystkich zadowalać
– zawsze powinienem móc natychmiast zaspokoić wszystkie swoje potrzeby
– ważne są jedynie moje potrzeby i pragnienia
– moje pragnienia i potrzeby zawsze powinny być zaspokojone przed potrzebami i pragnieniami innych
– zawsze powinienem wiedzieć jakie są moje potrzeby
– zaspokojenie moich potrzeb powinno być proste
– inni ludzie powinni wiedzieć czego pragnę lub oczekuję, bez potrzeby informowania o tym
– jeśli ktoś mnie naprawdę kocha, powinien mi zawsze pomóc,
– jeśli ktoś mnie naprawdę kocha, powinien zawsze pomóc mi w uzyskaniu tego, czego potrzebuję lub chcę
– zaspokojenie jednej potrzeby lub pragnienia będzie zawsze skompensowane niezaspokojeniem innej potrzeby lub pragnienia
– jeśli nie będą zaspokojone moje wszystkie potrzeby, to będzie znaczyć, że zostanę całkowicie opuszczony, odrzucony, a nawet umrę.
Spośród bardziej realistycznych oczekiwań można wymienić następujące:
– każdy człowiek ma określone potrzeby i pragnienia
– pewne pragnienia i potrzeby zwykle mogą być zaspokojone
– pewne pragnienia i potrzeby zwykle bywają zaspokojone
– pewne pragnienia i potrzeby nigdy się nie spełnią
– niektóre z moich pragnień i potrzeb nigdy nie zostaną zaspokojone, chociaż mogłyby
– nie wszyscy wiedzą czego potrzebuję lub pragnę
– każdy z nas ma inne priorytety w sferze potrzeb i pragnień
– inni mogą zrozumieć moje pragnienia i potrzeby, gdy im o tym powiem
– mogę nie wyrażać jasno moich wewnętrznych pragnień i potrzeb
– ludzie, którym na mnie zależy, mogą być świadomi niektórych moich pragnień i potrzeb, ale nie wszystkich
– nawet ludzie, którzy mnie kochają, mogą nie chcieć lub nie móc zaspokoić wszystkich moich pragnień i potrzeb.
– czasami na zaspokojenie pewnych pragnień i potrzeb będę musiała/musiał poczekać.
Zdolność do rozróżnienia realistycznych i nierealistycznych oczekiwań jest jedną z głównych strategii nadawania sensu gniewowi i zarządzania nim.
OCENA – są adekwatne lub nieadekwatne oceny.
NIEADEKWATNE oceny prowadzą do wniosków
– do wydarzenia doszło, bo nie jestem lubiany
– wydarzenie zaistniało, ponieważ uczyniłem coś złego (w rzeczywistości nie miałem na to wpływu)
– świat w ogóle nie jest bezpieczny
– świat jest chłodny i obojętny
– jeśli coś takiego mogło się stać, BÓG nie istnieje
– jeśli doszło do czegoś takiego, wiara nie ma sensu
– skoro moi rodzice to zrobili, z pewnością mnie nie kochają
– od tego zdarzenia zależy cały mój obraz siebie
– od tego wydarzenia uzależniona jest moja przyszłość (wcale tak nie jest)
– jeśli to się stało, nikt mnie nie kocha
– skoro do tego doszło, pewnie nie powinienem był zrobić tego, co zrobiłem (w rzeczywistości jest odwrotnie)
– skoro tak się stało, nie zostanie zaspokojona żadna moja potrzeba i pragnienie
– ponieważ wydarzenie jest faktem, nie zostały zaspokojone moje potrzeby, to nie zdołam ich zaspokoić w żaden inny sposób
– równie dobrze mogę się poddać
– nie sprawuję żadnej kontroli nad swoim życiem
– sprawuję całkowitą kontrolę nad swoim życiem.
Osoby mające największą skłonność do gniewu można łatwo urazić, zwłaszcza w sytuacji, gdy sądzą, że celowo wyrządzono im krzywdę.
Umiejętność stwierdzenia kiedy nasza ocena jest adekwatna i realistyczna, a kiedy nieadekwatna i nierealistyczna, stanowi ważną strategię radzenia sobie z gniewem.
Adekwatna i realistyczna ocena jest wspomagana naszą świadomością emocji.